بررسی حضور اشریشیاکلی های مولد شیگاتوکسین (stx1 , stx2) در فراورده های لبنی غیر صنعتی و شیربرنج شهرستان اهواز

اشریشیا کلی¬های پاتوژن به چندین پاتوتیپ طبقه¬بندی می¬شوند و هر پاتوتیپ شامل گروهی از باکتری¬ها می¬باشد که دارای عوامل حدت مشخص بوده و تولید بیماری با علائم مشترک می¬کنند (kaper وهمکاران ،2004)‏‏‏. سروتیپ¬های متعددی در پاتوتیپ اشریشیا کلی¬های مولد توکسین شیگا (stec) یا مولد وروتوکسین(vtec) قرار دارند که فراوانی هرسروتیپ با منطقه جغرافیایی متفاوت می¬باشد و باعث ایجاد سندروم¬های کلینیکی کشنده¬ای در انسان می¬گردند. از جمله فاکتورهای حدت مهم در این گروه از باکتری¬ها، دو سیتوتوکسین به ¬نام¬های شیگاتوکسین 1 و 2 (ژن stx1 و stx2) و پروتئین اینتیمین (ژن eae) جهت اتصال باکتری به اپیتلیال روده و همچنین انتروهمولایزین (ژن ehxa) می¬باشد law ) وهمکاران، 2000). این گروه از باکتری¬ها در روده بزرگ برخی دام¬ها مانند گاو، گوسفند، خوک و آهو وجود داشته و در صورت آلودگی مواد غذایی از جمله مواد لبنی با آن¬ها می¬توانند منبع عفونت برای انسان شوند (dastmalchi وهمکاران،2012). گاوها به خصوص گاوهای جوان به عنوان مخزن اصلی این باکتری¬ها می¬باشند zhao ) وهمکاران،1995)، بنابراین مصرف شیر خام یا شیری که به خوبی حرارت داده نشده (و فراورده¬های تخمیری و غیر تخمیری حاصل از آن) می¬تواند یکی از راه¬های مهم انتقال عفونت به انسان تلقی گردد (betts و همکاران، 2000)، البته این عامل می¬تواند از طریق مصرف گوشت کامل پخته نشده‏‏، سبزیجات خام و نوشیدن آب آلوده نیز در انسان ایجاد آلودگی کند (wells و همکاران ،1991). تاکنون مطالعات متعددی در خصوص حضور اشریشیا کلی¬های مولد توکسین شیگا درمناطقی از ایران مانند کرمان و شهرکرد momtaz) وهمکاران‏, 2012 ؛ khalili وmansour_nejad ،2007) درکشور¬های مختلف و بر روی نمونه¬های متفاوت صورت گرفته، اما در اهواز با وجود منابع دامی غنی و تولید فراورده لبنی سنتی و غیر پاستوریزه متعدد، تاکنون مطالعه¬ای در این زمینه صورت نگرفته بود، از این جهت انجام مطالعه حاضر ضروری به نظر می¬رسید. در این تحقیق 150 نمونه فراورده لبنی غیر صنعتی (شیرخام، پنیر، سرشیر، کره، بستنی) و شیربرنج از مناطق مختلف شهر جهت بررسی آلودگی با اشریشیا کلی ، جمع¬آوری گردید. جهت جداسازی اشریشیا کلی از روش غنی¬سازی اولیه نمونه در محیط¬ مغذی (لاکتوز براث) وسپس محیط¬های اختصاصی و آزمون¬های بیوشیمیایی استفاده گردید و سپس جدایه¬ها با روش واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز (pcr ) از نظر حضور ژن¬های توکسین شیگا (stx1 و stx2) مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به اثبات حضور این گروه از باکتری¬ها درنتایج حاصل از بررسی دیگر محققین در مناطقی از داخل وخارج از کشور که بافت سنتی مشابه منطقه مطالعه حاضر داشته¬اند و با در نظر داشتن پتانسیل فوق العاده مسمومیت¬زایی این گروه از باکتری¬ها، اهمیت آن در بهداشت عمومی و سلامت جامعه، ارزیابی وضعیت آلودگی و یا تراکم باکتری اشریشیا کلی توکسین¬زا در مواد لبنی که هدف از انجام این تحقیق می¬باشد، ضروری به نظر می رسد. امید است توانسته باشیم گامی در جهت تامین سلامت و بهداشت عمومی جامعه برداشته باشیم و نتایج حاصل از این تحقیق هشداری برای مسئولین بهداشتی جهت کنترل هر چه دقیق¬تر تولید این فرآورده های غذایی پرمصرف درمنطقه باشد.